1. Đặc trưng của thông tin báo chí

Báo chí bao gồm những loại hình khác nhau có thể kể đến như: Báo in, phát thanh, truyền hình, thông tấn, báo ảnh và báo mạng điện tử. Ngày nay, báo chí chính là phương tiện thông tin đại chúng nhanh nhất, hiệu quả nhất và có được niềm tin của công chúng nhất. Báo chí không chỉ tác động mạnh mẽ tới sự phát triển của mọi mặt đời sống xã hội mà còn trở thành một trong những động lực quan trọng cho sự phát triển của xã hội

Thông tin báo chí đề cập đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội một cách xác thực, cụ thể. Báo chí đặc biệt chú ý đến tính thời sự của vấn đề, đồng thời phản ánh tính thời sự đó dưới góc nhìn thể hiện lập trường của tác giả.

Trong giai đoạn ngày nay, báo chí có những đặc trưng sau:

Một là, báo chí nhanh chóng phản ánh mọi mặt của đời sống xã hội, đối tượng được báo chí cũng đa dạng, có cái nhìn đa chiều hơn về một vấn đề. Thông tin đem lại đều là những thông tin khách quan về sự tồn tại của xã hội, về mối quan hệ của con người với thế giới xung quanh, con người với con người, cách những tri thức khoa học – công nghệ do con người tạo ra ngày càng có hiệu quả trong quá trình nhận thức và cải tạo thế giới; về những thành tựu vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình phát triển của lịch sử nhân loại….

Hai là, thông tin báo chí mang tính mục đích, bất cứ hoạt động nào cũng có mục đích. Hoạt động thông tin báo chí của nhà báo và báo chí nói chung càng thể hiện rõ tính mục đích của mình. Để đạt được mục đích truyền tải thông tin đến với người đọc, báo chí luôn thực hiện mọi phương tiện, hình thức thể hiện phù hợp với mục đích tối ưu hóa trong mối quan hệ giữa sự kiện và vấn đề thông tin với đông đảo công chúng và xã hội

Ba là, thông tin báo chí có tính định kỳ, đều đặn. Đối với hoạt động báo chí, sau một khoảng thời gian cố định, các sản phẩm và ấn phẩm báo chí sẽ được xuất bản tới tay người đọc định kỳ và lặp đi, lặp lại. Thực chất, tính định kỳ của báo chí có thể hiểu là hợp đồng mang tính trách nhiệm xã hội của cơ quan báo chí với công chúng xã hội trong việc cung cấp và tiếp nhận thông tin. Sau khi có quy ước, nếu có sự thay đổi hoặc sự cố, cơ quan báo chí cần có trách nhiệm thông báo cho công chúng.

Bốn là, thông tin báo chí phản ánh trung thực, kịp thời tâm tư, tình cảm, thái độ của quần chúng nhân dân trước những vấn đề đời sống xã hội. Trong thời đại ngày nay, báo chí không chỉ là kênh truyền tải thông tin đến với công chúng mà còn trở thành cầu nối lắng nghe ý kiến độc giả, kịp thời đưa ra những thông tin đóng góp vai trò trong quá trình xây dựng, phát triển văn hóa, phát huy những giá trị tinh thần trong cộng đồng xã hội

Ảnh minh họa.

2. Những yêu cầu thực tiễn đặt ra hiện nay

Với vai trò quan trọng tới mọi mặt của đời sống xã hội, báo chí hiện nay đang đối mặt với nhiều yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng và nhu cầu thông tin của xã hội ngày càng cao. Dưới đây là một số yêu cầu quan trọng:

Một là, đảm bảo tính chính xác và khách quan của thông tin. Báo chí cần phải cung cấp thông tin trung thực, chính xác, không bị chi phối bởi lợi ích cá nhân hay tổ chức. Để làm được điều này, mỗi nhà báo, phòng viên cần nâng cao thói quen xác minh nguồn tin, tránh tin giả, tin sai lệch, đặc biệt trong bối cảnh mạng xã hội lan truyền thông tin nhanh chóng tràn lan trên các trang mạng xã hội.

Hai là, đáp ứng tốc độ và tính kịp thời. Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển với tốc độ chóng mặt, báo chí ngày càng khó cạnh tranh với mạng xã hội khi với nền tảng này, mỗi người chỉ cần một chiếc điện thoại, một tài khoản đã có thể trở thành một kênh thông tin nhanh chóng. Chính vì sự phát triển chóng mặt này, báo chí cần đưa tin nhanh nhưng vẫn phải đảm bảo tính xác thực. Khả năng cập nhật thông tin theo thời gian thực là một yêu cầu quan trọng để cạnh tranh với các trang mạng xã hội.

Ba là, ứng dụng một cách hợp lý các phần mềm công nghệ số và đa nền tảng. Một trong những nền tảng báo chí có thể tận dụng chính là trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) để cá nhân hóa trải nghiệm người đọc. Đồng thời có thể sử dụng đa dạng nền tảng như website, mạng xã hội, podcast, video để tiếp cận công chúng hiệu quả hơn.

Bốn là, đào tạo phóng viên, biên tập viên giữ vững đạo đức nghề nghiệp. Người làm báo là những người đem đến những thông tin chính xác, khách quan tới độc giả, chính vì vậy bản thân mỗi nhà báo cần tuân thủ các nguyên tắc đạo đức, tránh thông tin giật gân, câu view, gây hoang mang dư luận. Đồng thời, tôn trọng quyền riêng tư và bảo vệ danh tính của các cá nhân liên quan khi đưa tin.

Năm là, đảm bảo tính độc lập và bền vững tài chính, để đảm bảo hoạt động của tòa soạn, mỗi cơ quan cần tìm kiếm mô hình kinh doanh bền vững, không phụ thuộc quá nhiều vào quảng cáo. Trong đó việc phát triển mô hình báo chí thu phí, tài trợ hoặc gây quỹ từ cộng đồng đang là một trong những hướng đi thiết thực

Ngày nay, báo chí hiện đại không chỉ là phương tiện truyền tải thông tin mà còn là cầu nối giữa chính quyền và nhân dân, giữa doanh nghiệp và xã hội. Việc đáp ứng các yêu cầu trên sẽ giúp báo chí duy trì vai trò quan trọng trong đời sống hiện đại.

Dương Khánh

(Nguồn: dẫn theo https://nguoilambao.vn/nhung-yeu-cau-thuc-tien-dat-ra-doi-voi-bao-chi-viet-nam-hien-nay)