Tóm tắt
Phát triển đảng viên là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của công tác xây dựng Đảng, trong đó cần coi trọng phát triển nguồn đảng viên trẻ với lực lượng tinh tuý là sinh viên các trường đại học, cao đẳng. Công tác phát triển Đảng cũng là một nhiệm vụ chính trị quan trọng của Đoàn Thanh niên, đặc biệt trong bối cảnh tự chủ giáo dục đại học và hội nhập quốc tế. Công tác phát triển Đảng trong sinh viên là một nhiệm vụ quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm bồi dưỡng, kết nạp những sinh viên ưu tú vào hàng ngũ của Đảng. Việc kết nạp đảng viên là sinh viên sẽ góp phần trẻ hoá đội ngũ đảng viên, bổ sung nguồn lực trí tuệ cho Đảng nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra chủ trương: “Chú trọng phát hiện, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng những đoàn viên ưu tú, trưởng thành trong lao động, học tập, trong lực lượng vũ trang; quan tâm phát triển đảng viên là công nhân, trí thức, doanh nhân để tạo nguồn cán bộ cho hệ thống chính trị các cấp”, [1]Do đó, việc nghiên cứu đưa ra những giải pháp phát triển đảng viên nói chung và đối với sinh viên là hết sức cần thiết. Báo cáo khoa học này chỉ ra một phần thực trạng và đề xuất một số khuyến nghị, góp phần nâng cao vai trò của tổ chức Đoàn trong công tác phát triển Đảng viên trong sinh viên hiện nay.
Từ khoá: Phát triển Đảng, Đoàn Thanh niên, Đại học, Sinh viên, tuổi trẻ
Giới thiệu
Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên nhắc nhở phải chăm lo củng cố chi bộ giống như việc “muốn làm nhà tốt phải xây nền cho vững, có chi bộ tốt, đảng viên tốt, nền móng vững chắc tất yếu Đảng sẽ mạnh”. [2]Trong đó quan trọng nhất vẫn ở người đảng viên. Việc xây dựng đảng viên tốt là công việc xây dựng con người để Đảng vững mạnh từ gốc. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ “Đảng là gồm các đảng viên mà tổ chức nên. Mọi công việc của Đảng đều do đảng viên làm. Mọi nghị quyết của Đảng đều do đảng viên chấp hành. Mọi chính sách của Đảng đều do đảng viên mà thấu đến quần chúng. Mọi khẩu hiệu, mọi kế hoạch của Đảng đều do đảng viên cố gắng thực hiện”.
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, xác định sinh viên các trường đại học là nguồn cơ bản nhất để xây dựng, phát triển đội ngũ trí thức, Đảng và Nhà nước ta thường xuyên quan tâm đề ra chủ trương, đường lối với những giải pháp cụ thể. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4-11-2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng đã đề ra nhiệm vụ "Coi trọng công tác phát triển đảng, công tác chính trị, tư tưởng trong các trường học". [3]Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng đã chỉ rõ “phát triển đảng viên theo đúng quy định, chú ý những người ưu tú trong công nhân, đội ngũ trí thức, đoàn viên Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh …”. [4] Nghị quyết số 21 Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII năm 2022 về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới, trong phần “Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác kết nạp đảng viên” cũng có nêu rõ: “Tiếp tục tăng số lượng, đồng thời chú trọng nâng cao chất lượng phát triển đảng viên; đẩy mạnh bồi dưỡng kết nạp vào đảng những đoàn viên, hội viên ưu tú, trưởng thành trong lao động, học tập, trong lực lượng vũ trang; quan tâm phát triển đảng viên trong công nhân… trí thức, thanh niên, sinh viên” theo phương châm “Ở đâu có dân thì ở đó có đảng viên”. [5] Do vậy, phát triển đảng viên là sinh viên là một trong những nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là biện pháp tích cực để nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng.
Nội dung
1.Bản chất, ý nghĩa của công tác phát triển Đảng trong sinh viên
Sinh viên là bộ phận trí tuệ và ưu tú trong các thế hệ thanh niên, là nơi kết tinh nhiều tài năng sáng tạo, đại bộ phận sinh viên sẽ trở thành người trí thức của đất nước. Công tác phát triển đảng viên có vai trò hết sức quan trọng, là một bộ phận trong công tác xây dựng Đảng. Phát triển Đảng trong sinh viên là biện pháp quan trọng nhằm không ngừng nâng cao chất lượng và số lượng đoàn viên, sinh viên ưu tú đã được bồi dưỡng nhận thức về Đảng, rút ngắn khoảng cách sinh viên được kết nạp vào Đảng so với số sinh viên đã được bồi dưỡng nhận thức về Đảng.
Phát triển Đảng trong sinh viên sinh góp phần củng cố, tăng cường đoàn kết, gắn bó, mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với quần chúng, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng nói chung và Đảng ủy Khối Các trường đại học, cao đẳng cũng như đảng bộ các nhà trường nói riêng. Công tác phát triển Đảng trong sinh viên xoay quanh việc bồi dưỡng, lựa chọn và kết nạp những sinh viên ưu tú, có lý tưởng cách mạng, phẩm chất đạo đức tốt, năng lực học tập và công tác xã hội xuất sắc vào hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam. Công tác này có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của Đảng, của đất nước và của chính bản thân sinh viên. Làm tốt công tác phát triển đảng viên trong sinh viên sẽ bổ sung cho Đảng bộ trường những đảng viên trẻ đã được rèn luyện, thử thách trong thực tiễn; tạo nguồn xây dựng đội ngũ cán bộ mang tầm chiến lược lâu dài của hệ thống chính trị và thực hiện chiến lược cán bộ của Đảng một cách bài bản. Phát triển Đảng trong sinh viên tạo động lực trong thi đua học tập, rèn luyện và nghiên cứu của sinh viên góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển con người theo nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.
Sinh viên hiện nay cần nhận thức sâu sắc về vai trò lãnh đạo của Đảng, được nâng cao về lý tưởng cách mạng, hướng tới “Tâm trong - trí sáng - hoài bão lớn”. Đặc biệt cảm nhận được vinh dự và nhận ra rách nhiệm của sinh viên khi đứng trong hàng ngũ của Đảng. Từ đó, sẽ phấn đấu hết mình để được đứng trong hàng ngũ của Đảng, lời nói tâm huyết một lòng theo Đảng, cống hiến cho Đảng và sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo. Sinh viên là lực lượng trẻ, năng động, có tri thức, là nguồn cán bộ chủ chốt của Đảng và Nhà nước trong tương lai. Phát triển Đảng trong sinh viên chính là xây dựng lực lượng kế cận, kế thừa sự nghiệp cách mạng của Đảng. Việc lựa chọn những sinh viên ưu tú vào Đảng góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ Đảng viên, đảm bảo sự vững mạnh và phát triển của Đảng. Quá trình phấn đấu vào Đảng là quá trình rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn nghiệp vụ cho sinh viên.
Chú trọng công tác phát triển Đảng trong sinh viên mang lại nhiều ý nghĩa lớn, góp phần củng cố, tăng cường sức mạnh lãnh đạo của Đảng, đảm bảo sự trường tồn và phát triển của Đảng. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực chuyên môn cao, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Đối với sinh viên, sẽ nâng cao nhận thức chính trị, lý tưởng cách mạng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, trau dồi kiến thức, kỹ năng, khẳng định bản thân, đóng góp tích cực cho xã hội. Việc trở thành Đảng viên là một niềm vinh dự, tự hào, đồng thời cũng là trách nhiệm lớn lao đối với sinh viên, giúp sinh viên có định hướng đúng đắn, nâng cao ý thức chính trị và trách nhiệm với cộng đồng; Rèn luyện phẩm chất đạo đức, ý chí phấn đấu trong học tập, công tác và cuộc sống; Tạo điều kiện để sinh viên tham gia sâu vào các hoạt động chính trị - xã hội, phát huy vai trò tiên phong của tuổi trẻ. Đối với nhà trường và tổ chức Đoàn - Hội: phát triển Đảng trong sinh viên góp phần xây dựng lực lượng sinh viên ưu tú, hình thành môi trường học tập lành mạnh, tích cực; thúc đẩy phong trào Đoàn - Hội phát triển mạnh mẽ, tạo ra lớp cán bộ kế cận có chất lượng cho các tổ chức chính trị - xã hội trong nhà trường.
Việc phát triển Đảng trong sinh viên không chỉ đơn thuần là kết nạp số lượng mà còn chú trọng đến giáo dục, rèn luyện phẩm chất chính trị, tư tưởng vững vàng theo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Sinh viên muốn vào Đảng phải có động cơ trong sáng, tự giác phấn đấu và tích cực học tập, rèn luyện theo lý tưởng của Đảng. Đảng viên sinh viên phải là những cá nhân tiêu biểu về đạo đức, học tập và hoạt động phong trào, có sức ảnh hưởng tích cực đến tập thể. Công tác phát triển Đảng trong sinh viên cũng góp phần trẻ hóa đội ngũ, tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Đảng và Nhà nước. Công tác phát triển Đảng trong sinh viên không chỉ là nhiệm vụ trước mắt mà còn mang ý nghĩa chiến lược lâu dài. Việc bồi dưỡng, kết nạp những sinh viên ưu tú vào Đảng là cách để xây dựng đội ngũ đảng viên trẻ có chất lượng, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ hội nhập và đổi mới.
2. Tổ chức Đoàn Thanh niên tham gia xây dựng, phát triển Đảng
Những năm qua, bên cạnh công tác đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của vùng Trung du miền núi phía Bắc cũng như công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đảng bộ Đại học Thái Nguyên cũng rất coi trọng và đẩy mạnh công tác phát triển Đảng, phát triển đảng viên trẻ để xây dựng đội ngũ kế cận chất lượng cao, có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Đại học Thái Nguyên là tổ chức chính trị, xã hội của Đoàn viên, thanh niên. Đoàn Thanh niên là tổ chức của tuổi trẻ, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng. Trong những năm qua, được sự lãnh đạo, chỉ đạo sát xao của Đảng ủy, Ban Giám đốc cùng sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị, tổ chức. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Đại học Thái Nguyên đã đạt được nhiều dấu ấn trong các mặt công tác, đặc biệt là những dấu ấn trong công tác tham gia phát triển Đảng trong Đoàn viên, thanh niên của toàn Đại học Thái Nguyên.
Tổ chức Đoàn Thanh niên Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu đoàn viên ưu tú để kết nạp vào Đảng. Hoạt động này góp phần trẻ hóa đội ngũ Đảng viên, đảm bảo tính kế thừa và phát triển của Đảng trong sinh viên. Với vai trò trong công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị - tư tưởng, Đoàn đã tổ chức các lớp học tập, nghiên cứu về Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm nâng cao nhận thức chính trị cho sinh viên; Phối hợp với các chi bộ Đảng tổ chức hội thảo, tọa đàm về các chủ đề chính trị, lịch sử Đảng, truyền thống cách mạng; Triển khai các hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề giúp sinh viên hiểu rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của Đảng viên. Cùng với đó, vận động đoàn viên, sinh viên tham gia các phong trào học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tiếp đó, Đoàn phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu đoàn viên ưu tú vào Đảng. Hằng năm, Đoàn trường tổ chức rà soát, đánh giá, lựa chọn những đoàn viên ưu tú có thành tích tốt trong học tập, rèn luyện và hoạt động phong trào để giới thiệu vào lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng; Định kỳ tổ chức lớp học cảm tình Đảng phối hợp với Đảng ủy nhà trường nhằm bồi dưỡng những đoàn viên có nguyện vọng vào Đảng; Đề xuất, theo dõi, hỗ trợ đoàn viên ưu tú trong quá trình phấn đấu, giúp họ hoàn thiện tiêu chuẩn để được xem xét kết nạp vào Đảng. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ với các chi bộ trong trường để đảm bảo công tác xét duyệt hồ sơ, đánh giá phẩm chất đạo đức, lối sống của các đoàn viên ưu tú.
Bên cạnh đó, Đoàn Thanh niên đẩy mạnh các phong trào thi đua, tạo môi trường rèn luyện cho đoàn viên; Phát động các phong trào thi đua như: "Sinh viên 5 tốt", "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", "Thanh niên tình nguyện", "Tuổi trẻ sáng tạo" nhằm phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của sinh viên; Tổ chức các chương trình tình nguyện như Mùa hè xanh, Tiếp sức mùa thi, Đông ấm cho em để rèn luyện tinh thần trách nhiệm, ý thức cộng đồng cho sinh viên; Khuyến khích sinh viên tham gia các cuộc thi nghiên cứu khoa học, sáng tạo khởi nghiệp để phát triển năng lực chuyên môn, đóng góp thiết thực cho xã hội. Đặc biệt, Đoàn phối hợp chặt chẽ với Đảng ủy, các chi bộ trong công tác phát triển Đảng, tham mưu cho Đảng ủy nhà trường về chiến lược phát triển Đảng viên trong sinh viên; hỗ trợ công tác quản lý, đánh giá, theo dõi đoàn viên ưu tú trong quá trình rèn luyện để đảm bảo chất lượng đầu vào khi kết nạp Đảng và tăng cường phối hợp với các chi bộ trong trường để tổ chức các buổi đối thoại giữa Đảng viên, giảng viên và sinh viên nhằm nâng cao nhận thức chính trị.
Tính đến hết tháng 8/2024, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Đại học Thái Nguyên đã thực hiện được 9/10 chỉ tiêu, cụ thể: 100% cán bộ, hội viên và 80% sinh viên được tuyên truyền, quán triệt và học tập về các nghị quyết của Đảng, Đoàn và Hội; 385 sinh viên 5 tốt cấp tỉnh; 1079 sinh viên 5 tốt cấp Đại học Thái Nguyên; 4279 sinh viên 5 tốt cấp Trường; Hàng năm 100% các đơn vị tổ chức triển khai các cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp trong sinh viên; Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Đại học Thái Nguyên chỉ đạo các đơn vị tổ chức Ngày hội tuyển dụng và giới thiệu việc làm cho trên 20.000 sinh viên của Đại học Thái Nguyên…
Công tác phát triển đảng viên trong đoàn viên, thanh niên của Đoàn Thanh niên trường Đại học Khoa học, thuộc Đại học Thái Nguyên đã đạt những kết quả đáng ghi nhận. Đoàn Thanh niên Trường Đại học Khoa học luôn chú trọng công tác phát triển Đảng thông qua nhiều hình thức đa dạng và phong phú như: Tích cực lồng ghép việc giáo dục chính trị tư tưởng, lý tưởng cách mạng, giáo dục pháp luật cho sinh viên vào các buổi sinh hoạt chính trị đầu năm, cuối năm, các buổi sinh hoạt chính trị chuyên đề, thường xuyên quan tâm nắm bắt diễn biến tình hình tư tưởng, dư luận xã hội của Đoàn viên Thanh niên trong Trường thông qua các diễn đàn, đội ngũ BCH các chi đoàn, Liên chi đoàn. Tích cực đưa các thông tin, hoạt động, các cuộc vận động của Đoàn lên cổng thông tin điện tử của Trường nhằm đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động tuyên truyền, giáo dục của Đoàn tới đông đảo học sinh sinh viên, lồng ghép tuyên truyền, giáo dục tư tưởng trong các đợt sinh hoạt chính trị đầu khoá học, trong các buổi nói chuyện chuyên đề. Đẩy mạnh các hoạt động phong trào, các hoạt động nghiên cứu khoa học, tình nguyện, thể dục – thể thao…tạo điều kiện môi trường cho đoàn viên, thanh niên có cơ hội rèn luyện, phát triển bản thân, từ đó có những nguồn nhân lực xuất sắc để giới thiệu đứng trong hàng ngũ của Đảng.
Biểu đồ công tác phát triển Đảng trong sinh viên (Nguồn: Báo cáo công tác Đảng – trường Đại học Khoa học)
Đoàn trường đã có những đổi mới trong công tác phát triển Đảng và vận động đoàn viên thanh niên tích cực phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Các chi Đoàn trong toàn trường luôn tạo môi trường tốt nhất trong điều kiện có thể để đoàn viên rèn luyện, phấn đấu trở thành Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Đoàn trường đã xây dựng quy trình giới thiệu Đoàn viên ưu tú vào Đảng Cộng sản Việt Nam với những tiêu chuẩn cụ thể để Đoàn viên phấn đấu trở thành Đảng viên. Triển khai xét giới thiệu các đoàn viên ưu tú tham gia đi học lớp nhận thức về Đảng một cách rất chặt chẽ dựa trên các tiêu chí như đạo đức, tư tưởng, học tập, rèn luyện, tham gia có hiệu quả các phong trào. Và trong những năm gần đây, Đoàn Thanh niên trường Đại học Khoa học cũng đẩy mạnh việc trẻ hóa đội ngũ giới thiệu vào tổ chức Đảng để nâng cao tinh thần, đóng góp sức trẻ cho việc xây dựng tổ chức Đảng. Hàng năm, Đoàn trường đã có những Đảng viên trẻ tiêu biểu được vinh dự nhận danh hiệu “Đảng viên trẻ tiêu biểu”; danh hiệu “Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác”, danh hiệu “Sinh viên 5 tốt”.
|
Stt |
Năm |
Số lượng thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác cấp Trường |
Số lượng Sinh viên 5 tốt cấp Trường |
|
1 |
2019 |
30 |
33 |
|
2 |
2020 |
40 |
37 |
|
3 |
2021 |
40 |
41 |
|
4 |
2022 |
45 |
96 |
|
5 |
2023 |
43 |
169 |
|
6 |
2024 |
46 |
194 |
(Nguồn: Báo cáo công tác Đoàn – Hội trường Đại học Khoa học)
Biểu đồ thể hiện số lượng đoàn viên tiêu biểu nhận danh hiệu qua các năm tại Trường Đại học Khoa học
Số lượng đoàn viên nhận danh hiệu "thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác" có sự tăng nhẹ theo thời gian, dao động từ 30 người (2019) lên 46 người (2024). Dù có một số biến động nhỏ (giảm nhẹ năm 2023), nhưng xu hướng chung vẫn là tăng trưởng ổn định. Số lượng đoàn viên đạt danh hiệu "Sinh viên 5 tốt" có sự tăng mạnh, đặc biệt từ năm 2021 trở đi. Từ mức 33 sinh viên (2019), con số này đã tăng vọt lên 194 sinh viên (2024), đặc biệt là sau năm 2021 với mức tăng đột biến. Giai đoạn 2019 - 2021, số lượng đoàn viên đạt hai danh hiệu khá tương đồng, dao động khoảng 30 - 41 sinh viên mỗi năm. Từ năm 2022 trở đi, số lượng Sinh viên 5 tốt tăng mạnh, đặc biệt là gấp hơn 4 lần từ năm 2021 (41 người) lên 169 người (2023). Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của phong trào Sinh viên 5 tốt, có thể do các chính sách thúc đẩy, nhận thức của sinh viên cao hơn hoặc sự quan tâm của nhà trường đối với danh hiệu này. Tổ chức Đoàn Thanh niên Trường Đại học Khoa học, Đại học Thái Nguyên đóng vai trò cầu nối quan trọng trong công tác phát triển Đảng. Bằng việc đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, phát hiện và bồi dưỡng đoàn viên ưu tú, tạo môi trường rèn luyện tích cực, Đoàn Thanh niên góp phần xây dựng lực lượng Đảng viên trẻ chất lượng, đảm bảo sự kế thừa và phát triển bền vững của Đảng trong tương lai.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công tác phát triển Đảng, Đoàn trường cũng vấp phải một số khó khăn: Có không ít đoàn viên, thanh niên thờ ơ với đời sống kinh tế - chính trị đang diễn ra hết sức sôi động trong giai đoạn hiện nay. Vấn đề thông tin trong hệ thống Đoàn và đối tượng cảm tình Đảng còn nhiều bất cập. Bên cạnh đó còn một bộ phận đoàn viên, thanh niện có biểu hiện không thiết tha với tổ chức đoàn, sống thực dụng, thiếu ý chí vươn lên, có tư tưởng ỷ lại, trông chờ, nhận thức chính trị phai nhạt, sống thiếu lý tưởng....làm ảnh hưởng đến các mặt công tác của đoàn, đến vai trò đoàn kết, tập hợp thanh niên.
4. Một số khuyến nghị nâng cao vai trò của tổ chức Đoàn trong phát triển Đảng viên sinh viên
Tổ chức Đoàn Thanh niên có vai trò quan trọng trong việc phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu đoàn viên ưu tú để kết nạp vào Đảng. Để nâng cao hiệu quả công tác này, cần có các giải pháp cụ thể, mang tính chiến lược và thực tiễn. Dưới đây là một số khuyến nghị nhằm nâng cao vai trò của tổ chức Đoàn trong phát triển Đảng viên, sinh viên:
4.1.Xem xét kỹ lưỡng động cơ, ý thức tự thân phấn đấu của người gia nhập Đảng
Việc xem xét động cơ và ý thức phấn đấu của người vào Đảng là rất quan trọng để đảm bảo đội ngũ đảng viên thực sự có tâm, có tầm và có trách nhiệm. Điều này không chỉ giúp giữ vững bản chất trong sạch, vững mạnh của Đảng mà còn nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý trong thực tiễn. Nhận thức về Đảng Cộng sản Việt Nam của người muốn gia nhập Đảng được yêu cầu cụ thể. Yêu cầu của nhận thức là đạt tới sự hiểu biết chân lý khách quan. Tổ chức Đoàn cần giúp họ hướng suy nghĩ về tất cả những biến cố thăng trầm, những gian lao, hào hùng, anh dũng, sự vinh quang, những mất mát và thành đạt mà dân tộc đã trải qua đến nay, để họ tự nhận thức được thực chất về Đảng. Từ nhận thức sâu sắc, thôi thúc sinh viên mong mỏi được gia nhập Đảng như là một nghĩa vụ, một trách nhiệm với quốc gia dân tộc. Khi đạt tới nhận thức đúng đắn, sinh viên sẽ có động cơ đúng đắn khi gia nhập Đảng.
Nâng cao chất lượng công tác phát hiện và bồi dưỡng đoàn viên ưu tú. Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá đoàn viên ưu tú rõ ràng, minh bạch, đảm bảo chọn lọc đúng người có năng lực, phẩm chất. Tổ chức chương trình "Rèn luyện và trưởng thành", nơi các đoàn viên ưu tú được theo dõi quá trình phấn đấu và rèn luyện. Phối hợp với các chi bộ Đảng để hướng dẫn đoàn viên ưu tú lập kế hoạch phấn đấu theo từng giai đoạn cụ thể. Nhân rộng mô hình "Sổ tay rèn luyện Đảng viên trẻ" đã giúp đoàn viên ưu tú có lộ trình phát triển rõ ràng. Trong đó, sinh viên phải hoàn thành các nhiệm vụ về học tập, rèn luyện, hoạt động xã hội, mới đủ điều kiện được giới thiệu vào Đảng. Việc gia nhập Đảng không chỉ là một dấu mốc quan trọng mà còn phản ánh động cơ, ý thức trách nhiệm và tinh thần phấn đấu của mỗi cá nhân. Người xin vào Đảng có thể có động cơ tích cực như mong muốn cống hiến, phát triển bản thân, góp phần xây dựng đất nước, nhưng cũng có thể bị chi phối bởi động cơ tiêu cực như vụ lợi cá nhân, chạy theo phong trào hay thiếu hiểu biết sâu sắc. Vì vậy, cần xem xét kỹ lưỡng ý thức tự giác rèn luyện của họ thông qua tinh thần học tập chính trị, thái độ làm việc, phẩm chất đạo đức và sự cống hiến thực tế. Để đảm bảo đội ngũ đảng viên chất lượng, cần nâng cao giáo dục tư tưởng, kiểm soát chặt chẽ quy trình kết nạp, giám sát và tạo môi trường rèn luyện lành mạnh, từ đó giữ vững bản chất trong sạch, vững mạnh của Đảng và nâng cao hiệu quả lãnh đạo trong thực tiễn.
4.2. Nghiêm túc với công tác giáo dục tư tưởng cho sinh viên
Đổi mới công tác giáo dục chính trị - tư tưởng. Tổ chức các lớp học chính trị chuyên đề, giúp sinh viên hiểu rõ hơn về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Xây dựng diễn đàn trao đổi trực tuyến giữa sinh viên với các Đảng viên trẻ để chia sẻ kinh nghiệm phấn đấu vào Đảng. Lồng ghép nội dung giáo dục lý tưởng Đảng vào các phong trào của Đoàn như "Sinh viên 5 tốt", "Tuổi trẻ sáng tạo”, "Hành trình theo dấu chân Bác".
Tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh viên. Thường xuyên nắm bắt diễn biến chính trị tư tưởng của sinh viên, kịp thời định hướng tư tưởng chính trị, phản bác lại các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng, đường lối, chính sách của Đảng; nâng cao hơn nữa công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho sinh viên, coi công tác phát triển đảng trong sinh viên là nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng Đảng. Tổ chức đoàn trong các trường đại học vận động đoàn viên, thanh niên, sinh viên tìm hiểu, chấp hành Luật Giáo dục đào tạo đại học, nắm vững và chấp hành tốt nội dung, quy chế của nhà trường; thường xuyên tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về Đảng, Đoàn, về truyền thống dân tộc;
4.3. Sáng tạo trong tổ chức các phong trào hoạt động Đoàn, Hội
Đẩy mạnh các phong trào thi đua, tạo môi trường thực tiễn để rèn luyện sinh viên. Tổ chức phong trào "Thanh niên hành động vì cộng đồng", nơi đoàn viên thể hiện tinh thần trách nhiệm và phẩm chất tiên phong. Phát động các chương trình "Sáng tạo trẻ", "Khởi nghiệp sinh viên" để giúp sinh viên rèn luyện bản lĩnh, tư duy đổi mới. Khuyến khích sinh viên tham gia các dự án nghiên cứu khoa học, từ đó phát hiện và bồi dưỡng những cá nhân có tố chất lãnh đạo. Phát triển mô hình "Một ngày trải nghiệm làm Đảng viên", trong đó sinh viên sẽ thực hiện những công việc của Đảng viên như tham gia họp chi bộ, đóng góp ý kiến vào kế hoạch phát triển nhà trường.
Vận động đoàn viên, sinh viên tham gia các hoạt động do Đoàn và nhà trường phát động; không ngừng đổi mới, đa dạng hóa các nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác Đoàn và phong trào thanh niên trong các trường; Đa dạng hóa các hình thức đoàn kết, tập hợp đoàn viên, sinh viên, qua đó định hướng tư tưởng chính trị, phấn đấu rèn luyện đứng trong hàng ngũ của Đảng; Phải phát động sâu rộng các phong trào với nhiều hình thức hoạt động phong phú, đa dạng, phù hợp với đặc điểm, nhu cầu chính đáng của sinh viên như thi đua học tập và nghiên cứu khoa học, hoạt động sáng tạo, các hội thi, hội thao, hoạt động xung kích tình nguyện... Từ phong trào, các chi bộ, đảng bộ, đoàn thể có điều kiện phát hiện và lựa chọn những quần chúng ưu tú để tiếp tục giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách tạo nguồn cho Đảng. Tổ chức Đoàn tiếp tục hỗ trợ sinh viên vun đắp lý tưởng, rèn luyện bản lĩnh, đạo đức; xây dựng môi trường học tập và làm việc thân thiện, tích cực, phát triển tư duy sáng tạo, phát huy năng lực; Thường xuyên tổ chức tốt các hoạt thể thao; tổ chức ngày hội thể dục, thể thao, ngày hội sinh viên khỏe nhằm nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần, ý chí và thể chất cho hội viên, sinh viên; Tiếp tục đẩy mạnh, mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng các hoạt động phát triển kỹ năng mềm cho học sinh, sinh viên thông qua các hoạt động của Đoàn và sinh hoạt các câu lạc bộ…
4.4. Quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn
Hoạt động Đoàn ở bậc đại học là thử thách lớn, khác biệt, đòi hỏi những nỗ lực chuyên sâu. Muốn phát triển và phấn đấu trở thành đoàn viên ưu tú phải chủ động hoạt động, học hỏi. Giáo viên phải nêu cao vai trò gương mẫu và là người giúp sinh viên định hướng đúng, điều chỉnh hành vi ứng xử của mình, tiếp thu những giá trị chuẩn mực đạo đức, hoàn thiện nhân cách, phấn đấu trở thành người đảng viên cộng sản. Giảng viên phải là tấm gương sáng bởi “Nếu người Thầy là tấm gương không đủ sáng thì học trò sẽ nhận được gương mặt lem luốc khi soi vào.”. Lãnh đạo các đơn vị cần quan tâm xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ Đoàn trong trường đại học, cao đẳng nhiệt tình, năng động, sáng tạo, quan tâm đến việc tạo nguồn, bồi dưỡng nguồn đảng viên cũng như giáo dục, rèn luyện, phát huy vai trò, trách nhiệm của đảng viên là sinh viên.
Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác phát triển Đảng: Xây dựng hệ thống dữ liệu trực tuyến để quản lý đoàn viên ưu tú, giúp theo dõi quá trình rèn luyện một cách khoa học. Tận dụng mạng xã hội để tuyên truyền về Đảng thông qua các video ngắn, infographic, livestream chia sẻ kinh nghiệm phấn đấu vào Đảng. Phát triển các chương trình đào tạo trực tuyến về nhận thức Đảng, giúp sinh viên tiếp cận kiến thức chính trị một cách dễ dàng. Xây dựng ứng dụng "Hành trình vào Đảng", cung cấp thông tin chi tiết về các bước phấn đấu, tài liệu học tập và kiểm tra nhận thức chính trị cho đoàn viên ưu tú.
4.5. Phối kết hợp chặt chẽ với mạng lưới các đơn vị
Tăng cường sự phối hợp giữa Đoàn Thanh niên và Đảng ủy nhà trường. Tổ chức các buổi giao ban định kỳ giữa Đoàn Thanh niên và Đảng ủy để đánh giá chất lượng phát triển Đảng viên sinh viên. Mời Đảng viên trẻ, Đảng viên là cựu sinh viên về giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm phấn đấu vào Đảng. Đề xuất cơ chế Đoàn giám sát và hỗ trợ đoàn viên ưu tú, giúp theo dõi chặt chẽ quá trình rèn luyện của sinh viên trước khi kết nạp Đảng. Đoàn Thanh niên tổ chức chương trình "Đối thoại cùng Đảng", giúp sinh viên hiểu rõ hơn về vai trò của Đảng trong phát triển giáo dục và xã hội. Xem xét kỹ nội bộ Đảng, đánh giá đúng thực trạng phẩm chất và khả năng nhận thức, giác ngộ tu dưỡng của quần chúng ưu tú. Làm cho chất lượng Đảng viên được kết nạp tương xứng với số lượng ngày một gia tăng. Đoàn Thanh niên thường xuyên phối hợp với các Chi bộ - là tổ chức gốc rễ, sợi dây chuyền để liên hệ Đảng với quần chúng, tạo điều kiện để đoàn viên ưu tú phấn đấu trở thành Đảng viên. Đoàn Thanh niên xem xét phối hợp với các đơn vị Đoàn cơ cở thí điểm xây dựng Đề án “Tăng cường công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng; tạo nguồn, bồi dưỡng kết nạp đảng viên trong sinh viên” - bước đột phá trong công tác tạo nguồn phát triển đảng trong sinh viên.
5. Kết luận
Người sáng lập và rèn luyện Đảng ta – Nhà văn hoá kiệt xuất Hồ Chí Minh đã nói: “Đảng ta vĩ đại bởi vì Đảng bao gồm những Đảng viên ưu tú đã vì nước quên thân, vì dân phục vụ, biết khổ trước thiên hạ, vui sau mọi người, biết tự nâng cao mình lên để trong bất cứ hoàn cảnh nào, với bất cứ nhiệm vụ gì của cách mạng, vẫn xứng đáng là người chiến sĩ tiên phong, đảng viên đi trước, làng nước theo sau.”. Rõ ràng, công tác phát triển đảng nói chung và Đảng viên là sinh viên nói riêng là nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, phải thực hiện thường xuyên, liên tục, góp phần hiện thực hóa chủ trương “Chú trọng phát hiện, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng những đoàn viên ưu tú” theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Đoàn Thanh niên cần nâng cao vai trò trong các hoạt động góp phần nâng cao hiểu biết về Đảng, nhất là nhận thức về mục tiêu lý tưởng của Đảng để thể hiện rõ động cơ, ý thức phấn đấu vào Đảng. Sinh viên gia nhập Đảng là cả quá trình kiên trì bền bỉ, tự mình trau dồi chuyên môn và phẩm chất đạo đức mỗi ngày. Để nâng cao vai trò của Đoàn Thanh niên trong công tác phát triển Đảng viên sinh viên, cần có sự đổi mới mạnh mẽ trong cách thức hoạt động, tăng cường công tác giáo dục chính trị, bồi dưỡng đoàn viên ưu tú, tạo môi trường thực tiễn để rèn luyện và ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình phát triển Đảng.Việc triển khai những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao chất lượng đội ngũ Đảng viên trẻ mà còn góp phần xây dựng một thế hệ trí thức có bản lĩnh chính trị vững vàng, sẵn sàng cống hiến cho đất nước../.
Tài liệu tham khảo
1. Ban Chấp hành Trung ương (2016), Quy định 29/QĐ-TW, Hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng, ngày 25-7-2016.
2. Cổng thông tin điện tử Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Văn bản quy phạm pháp luật, loại văn bản Quyết định, truy cập 1-3-2023.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị Quốc gia, H, tập I, tr.186-187.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Hà Nội.
6. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 12, Nxb CTQG, Hà Nội.
7. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 2, Nxb CTQG, Hà Nội.
8. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG, Hà Nội.
9. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 8, Nxb CTQG, Hà Nội.
10. Hồ Chí Minh (2000), Về công tác tư tưởng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
11. Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới.
12. Lương Khắc Hiếu (2008), Nguyên lý công tác tư tưởng, tập 1,2, Nxb Chính Chính trị quốc gia, Hà Nội.
*ThS. Nguyễn Thái Sơn, NCS.Vi Thị Phương - Khoa Báo chí – Truyền thông, Trường Đại học Khoa học, ĐHTN.
(Bài đăng trong Kỷ yếu “Hội nghị Nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo trong cán bộ trẻ và sinh viên Đại học Thái Nguyên”, tháng 3 năm 2025)
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam, (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị Quốc gia, H, tập I, tr.186-187.
[2] Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 5, Nxb CTQG, Hà Nội.
[3] Ban Chấp hành Trung ương (2016), Quy định 29/QĐ-TW, Hướng dẫn thi hành Điều lệ Đảng, ngày 25-7-2016.
[4] Đảng Cộng sản Việt Nam, (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị Quốc gia, H, tập I, tr.186-187.
[5] Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới.
